Introductie
Tegenwoordig hebben we vaak een extreme groothoeklens op onze smartphone zitten. Je bent eerder een uitzondering als deze ontbreekt op je nieuwe smartphone. Toch weten veel mensen niet eens dat ze deze speciale lens hebben (vaak aangegeven met 0,5 of meest linker icoontje boven de foto-knop), laat staan dat ze weten hoe ze deze in hun voordeel kunnen gebruiken voor mooiere foto’s, zowel binnenshuis als buiten in de natuur of stad. Professioneel fotograaf Maarten van Apeldoorn geeft je daarom hier praktische tips en inspiratie voor extra perspectief en diepte.
Ga op zoek naar lijnen 🛤
In de fotografie kan je werken met zogeheten toelopende lijnen (‘leading lines’ in het Engels). Dit zijn lijnen die de ogen van de kijker de foto inleiden. Hiermee krijg je meer dieptewerking in jouw twee-dimensionale plaatje. Hoewel het er esthetisch gaaf kan uitzien, is het belangrijk de lijnen ook functioneel te gebruiken. Zo wordt de foto sterker als de toelopende lijnen uitkomen bij het hoofdonderwerp, wat een gebouw, zonlicht, kleur, een vogel of een persoon kan zijn. Mocht je niet gelijk lijnen in je omgeving zien, ga er dan bewust naar op zoek. Voor deze tip hoef je niet zo nodig een groothoeklens te hebben, maar door het grote blikveld van de lens krijg je deze lijnen veel makkelijker in beeld.
Waarom ook niet wat voorbeelden geven, met variatie en korte toelichting van het idee:

Een ‘leading line’ hoeft niet recht te zijn. Hier een simpele maar elegante curve die ons het frame inleidt, naar de Tivoli Vredenburg in Utrecht. Het zachte licht van de zonsondergang en de stadslichten verhogen de sfeer van de scene nog extra.

Met een smartphone kan je dicht langs lijnen en objecten fotograferen. Vooral in tunnels convergeren lijnen al heel snel met de groothoek. Het geeft een bijna surreal beeld.

De lijnen hoeven niet per se letterlijk een lijn te zijn, maar kan ook gevormd worden door andere elementen zoals hier een wolkenherhaling.
Kijk eens omhoog of omlaag ↕️
Het grootste voordeel en tegelijk nadeel is dat de extreme grootlens meer ‘ziet’ dan wij in ons blikveld kunnen waarnemen. Het voordeel is dat we hiermee unieke perspectieven kunnen neerzetten. Tegelijk is dat het grootste nadeel: omdat onze eigen ogen minder wijd zien dan deze extreem wijde lens, weet je soms ook niet wat en hoeveel je erop kan zetten. Daarom moeten we door de camera van de smartphone kijken. Met de camera-app open rondlopen is dus een must en must-do. Kijk ook eens omhoog in het bos, kerk of hemel en je zult versteld staan wat voor uniek beeld of lijnenspel er ontstaat:

Een binnenplaats van een Pools flatgebouw, recht omhoog gefotografeerd. Door het mobieltje plat op de grond te leggen kan je nog meer van de lijnen en etages in beeld krijgen. Je komt al snel in beeld als je dan foto neemt, dus gebruik dan de afdrukvertraging (2,5 of 10 sec.)

Een kunstwerk van onder naar boven gefotografeerd. De mensen boven, midden en onder in beeld staan rechtop, maar door de vervorming krijg je dit surreal effect. Als je een leuke compositie hebt gevonden, wacht dan gerust een goed moment af met de mensen op de ‘juiste’ plek.

Bomen en bladerdek van onderen gefotografeerd. Dit perspectief kan je eindeloos herhalen, met verschillend getijden en seizoenen. Hier een instagram-post met bomen in verschillende omstandigheden, temperaturen en naturen.
Tip voor een handige gadget: een afstandsbediening en statief. Mocht je op afstand een foto willen maken, wat handig voor een selfie of foto recht omhoog (mobieltje op de grond), dan kan je deze afstandsbediening vast goed gebruiken. Je verbindt hem makkelijk via Bluetooth en voelt door het indrukken van de knop dat je ook echt een foto maakt. Ook zou je hem voor groepsfoto’s en extra creatieve perspectieven kunnen combineren met een stevig en flexibel statief, waar een je telefoon in een goede houder wordt geklikt.
Gebruik interessante voorgronden, of luchten 🏞
Je kan meer op de foto krijgen, dus als je zowel een mooie voorgrond hebt als bijv. de lucht, dan kan je deze makkelijk samenvoegen in een geheel. De voorgrond kan die kleurrijke plant zijn, een deurpost die je als frame gebruikt of kasseien in de stad die een mooi herhalend textuur vormen. Daarnaast is het goed te weten dat door de bolling van de lens de voorgrond groot en achtergrond stukker kleiner kan lijken. Deze vertekening is daarmee ook goed om creatief in je voordeel te gebruiken. Zo kan een plas, bloem of reflectie ineens enorm groot worden gemaakt in verhouding met de verdergelegen elementen.

Zowel de vulkanische rotsen als de zonsondergang waren prachtig. Door dicht op de rotsen te fotograferen kunnen ze samen met het stilstaande en mooie reflecterende groter lijken dan in werkelijkheid.

Deze immerse boom is van onderen gefotografeerd. De wortels leiden ons de foto in, en het wortelstelsel vormt tegelijk een interessante voorgrond. Een persoon in de foto helpt ons in te schatten hoe groot de boom is en geeft diepte.

Voorgronden zoals ook reflecterende oppervaktes en plassen kan je veel groter laten lijken. Doordat je met het mobieltje dicht op het oppervlak kan fotograferen krijg je als snel interessante reflecties.
Samengevat
Betere foto’s maken doe je vooral door het doen. Door de groothoeklens te gebruiken, ga je sneller situaties herkennen waar de groothoeklens goed van pas komt. De genoemde tips staan niet los van elkaar, dus combineer de tips in je fotografie. Met toelopende lijnen kan je het diepte-effect versterken, ook omdat de groothoek iets verder gelegen onderwerp veel kleiner weergeeft. Een mooie voorgrond bij de lucht trekken is een leuk idee, maar dat zie je eigenlijk pas als je door de camera-app kijkt. Dus ook als je even niet weet of je een mooie plaatje kan maken, kijk dan door de camera van je smartphone voor een mooie compositie.
Over de auteur

Dit artikel is geschreven door Maarten van Apeldoorn, professioneel fotograaf met zowel smartphone als camera. De tekst en smartphone-foto’s van zijn hand. Wil je meer voorbeelden of foto’s zien, dan kan je hem volgen op zijn instagram @1maarten, persoonlijke website of bij hem een workshop voor smartphone-fotografie boeken om in de praktijk meer te leren.